بیوفیدبک چیست؟ کاربردها و مزایا + تعداد جلسات + هزینه

بیوفیدبک به تکنیکی گفته می شود که در طول فرایند آن سعی می‌شود تا به کمک روش های مختلف، تغییرات مثبتی در برخی از عملکرد های بدن ایجاد شود. در پاسخ به سوال بیوفیدبک چیست؟ باید گفت در واقع بیوفیدبک به عنوان یک روش درمانی شناخته می شود که از سیستم های فیدبک بر اساس سیستم عصبی و عضلانی بدن استفاده می کند.

در روش بیوفیدبک، با استفاده از سنسور های مخصوص اطلاعاتی در رابطه با عملکرد بدن جمع آوری شده و به فرد نشان داده می شود. این کار به گونه ای انجام می شود که فرد قادر باشد به طور آگاهانه و ارادی عملکرد بدن خود را تغییر دهد. در این مقاله از مجله پزشکی دندان لند بیشتر به این موضوع میپردازیم.

بیوفیدبک چیست؟ چه کاربردی دارد؟

در اکثر اوقات با استفاده از روش بیوفیدبک، داده های مربوط به سیگنالهای فیزیولوژیکی مختلف نظیر ضربان قلب، تنفس، فعالیت عصبی یا فعالیت عضلانی اندازه گیری می شوند.

پس از اندازه گیری داده های مد نظر، این اطلاعات از طریق یک دستگاه به شکل صوتی، تصویری یا اطلاعات عددی به نمایش در می آیندی. شخصی که از روش درمانی بیوفیدبک استفاده می کند، قادر است با تمرکز و تلاش به اصلاح و کنترل این سیگنال ها پرداخته و آن ها را بهبود بخشد.

کاربرد های بیوفیدبک چیست؟

بیوفیدبک به خاطر مزایا و ویژگی های متعددی که دارد، در زمینه های مختلف به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. اگر نمی دانید که کاربرد های  بیوفیدبک چیست؟ در ادامه برخی از مهم ترین کاربرد های این روش درمانی را برای شما ذکر کرده ایم.

• افزایش یادگیری در افراد
• مدریت استرس شغلی
• بهبود مدیریت فردی
• کم کردن میزان اضطراب حین کار یا ورزش
• تقویت حافظه و تمرکز
• افزایش سرعت عکس العمل
• بهبود و تقویت توانایی تمرکز تحت استرس
• افزایش مهارت های مدیریتی
• افزایش سرعت توانبخشی بعد از آسیب
• مکمل درمانی برای انواع بیماری های روانی مانند اختلال ADHD، فوبیا و ترس، اوتیسم، وسواس، افسردگی، اختلالات خواب و…
• کمک برای درمان انواع اعتیاد مانند اعتیاد به مشروبات الکلی، سیگار، مواد مخدر، قمار و…
• بهبود بیماری های روان تنی همانند سکته ، تیک های عصبی، صرع، اسپاسم عضلانی، مشکل تعادل، سندرم تونل، اختلالات سیستم عصبی خودمختار و…
• درمان و بهبود عملکرد سیستم گوارشی بدن

همان طور که مشاهده کرده روش بیوفیدبک، به عنوان یک روش جامع و بسیار کاربردی در علم پزشکی شناخته می شود و از آن در زمینه های گوناگون و متنوعی می توان بهره گرفت.

مزایای بیوفیدبک چیست؟

ممکن است که شما ندانید که مزایای بیوفیدبک چیست؟ یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مزایای بیوفیدبک، در نظر گرفتن این روش درمانی به عنوان درمان جایگزین و ماهیت غیرتهاجمی آن نسبت به عموم درمان‌های پزشکی است. این حالت در شرایطی که درمان متداول برای یک بیماری مشخص مانند میگرن مؤثر نباشد، در نظر گرفته می‌شود.

یا در حالتی که امکان استفاده از درمان مرسوم بنا به دلایل مختلفی مانند در دسترس نبودن درمان، عدم سازگاری آن با شرایط جسمی یا روحی بیماران، مشکلات اقتصادی و… وجود نداشته باشد، توصیه می‌شود.

نکته مهم در هر دو این شرایط، احتمال بالای مؤثر بودن انواع و روش‌های مختلف بیوفیدبک است (چه به صورت مستقل و چه در تکمیل روش‌های درمانی دیگر) که در عمل خلأ عدم استفاده از درمان‌های مرسوم را پر می‌کند و یا برخی از کمبودهای آن‌ها را پوشش می‌دهد. بیوفیدبک همچنین شرایط جسمی بیماران را که می‌تواند از عوارض محتمل درمان‌های تهاجمی آسیب ببیند، دور می‌کند.

مهم‌ترین نکته در مورد مزایا و عوارض بیوفیدبک

جدا از تحریکات پوستی که در عموم مطالب پیرامون مزایا و عوارض بیوفیدبک به عنوان اصلی‌ترین عوارض این روش درمانی کم‌خطر مطرح است، حساسیت‌هایی هم در مورد تأثیرات ذهنی این نوع درمان وجود دارد. البته این تأثیرات در حالت کلی مثبت ارزیابی می‌شود و مزایای عمومی زیادی مانند کاهش میزان استرس و مشکلات خواب را شامل حال افراد می‌کند،

اما با این حال بسط دادن این مزایای عمومی برای عموم بیماران چندان منطقی نیست. برای مثال مزایای کاهش استرس و اضطراب با بیوفیدبک را می‌توان در نظر گرفت که این تأثیر اگرچه برای عموم افراد مثبت تلقی می‌شود، اما در مورد برخی از افراد و خصوصاً آن‌هایی که با این مشکل به شکل طبیعی و از اساس مواجه نیستند، کاربردی نیست.

در نتیجه نکته مهم در مورد مزایا و عوارض بیوفیدبک، کنار گذاشتن نگاه کلی و بررسی تخصصی هر کدام از اثرات این روش درمانی است که بدون شک فرآیند درمان را هم هدفمندتر می‌کند.

لزوم مشاوره در کاهش عوارض بیوفیدبک

یکی از موارد مرتبط با بیوفیدبک، احتمال بی‌اثر بودن این روش درمانی است. این نکته یک حقیقت علمی و یک تلنگر مهم در مورد شناخت تأثیرات بیوفیدبک است که به ویژه باید مورد توجه افرادی قرار بگیرد که تحت تأثیر ویژگی غیرتهاجمی و کم عارضه بودن این درمان، استفاده از بیوفیدبک را بر هر نوع دیگر درمان مؤثر ترجیح می‌دهند.

قاعدتاً در این مورد بیماران و افراد بدون تخصص نمی‌توانند قضاوت درستی داشته باشند و این مسئله لزوم مراجعه به پزشک و بررسی دقیق‌تر مزایا و معایب بیوفیدبک را برجسته می‌کند.

آیا استفاده از روش بیوفیدبک خطرناک است؟

روش بیوفیدبک نیز همانند هر روش درمانی دیگری عوارضی را به همراه دارد که در بخش های قبلی به طور کامل به بررسی آن ها پرداختیم. اگر قصد انجام این کار را دارید بهتر است با پزشک متخصص این کار مشورت گرفته و تمام جوانب آن را بررسی کنید.

چرا که عوارض این روش برای هر فردی بسته به ویژگی های جسمی و فردی که دارد، متفاوت است. البته به طور کلی روش بیوفیدبک عوارض خیلی خطرناک، دائمی و آسیب پذیری ندارد. اما با این همه حال بهتر است تا با عوارض احتمالی آن و خطراتی که ممکن است برای شما به همراه داشته باشد، آشنا شوید.

بیوفیدبک تراپی چه زمانی انجام می شود؟

درواقع بیوفیدبک برای طیف عظیمی از موقعیت ها مورد استفاده قرار می گیرد. اما به طور کلی بیشترین استفاده از آن در زمان های زیر است:

1. درمان انواع دردها به خصوص درمان سردردهای تنشی، میگرن‌ها و…
2. کنترل فشارخون بالا یا پایین
3. کاهش اختلالات گوارشی
4. بازخورد دستگاه ثبت تحرک عضلات
5. کمک به افراد برای کنترل واکنش‌های جسمی درمقابل استرس یا اضطراب

اگر شما هم زمانی احساس کردید که به یکی از این مشکلات مبتلا هستید، می توانید برای درمان خود از بیوفیدبک بهره بگیرید.

هزینه های بیوفیدبک

حال که با مزایای بی نظیر و کاربرد های گسترده روش بیوفیدبک آشنا شدید ممکن است این سوال در ذهن شما ایجاد شود که هزینه های لازم برای استفاده از این روش برای درمان مشکلات مختلف چقدر است؟

در واقع برای پاسخ به این سوال بایستی بگوییم که پارامتر های بسیار زیادی در تعیین هزینه های کلی بیوفیدبک دخیل هستند. به همین دلیل نیز نمی توان یک قیمت مشخص و معین را برای آن تعیین کرد. از مهم ترین معیار های تعیین کننده هزینه های مربوط به بیوفیدبک عبارت اند از:

• نوع کلینیک و محل ارائه خدمات
• نوع مشکلی که فرد می خواهد آن را درمان کند
• شرایط و ویژگی های هر فرد
• تجهیزات و فناوری استفاده شده در طول پروسه درمان
• تعداد جلسات درمانی
• مدت زمان هر جلسه درمانی
• تخصص و تجربه متخصص

بی شک هر فردی دوست دارد تا با کم ترین هزینه ممکن از بهترین خدمات درمانی بیوفیدبک بهره مند شود. اگر شما هم جز این دسته از افراد هستید، بهتر است قبل از مراجعه به یک مرکز بیوفیدبک و آغاز روند درمانی خود، هزینه های مربوط به این کار را از چندین کلینیک معتبر و قابل اعتماد پرس و جو کرده و سر آخر به کلینیکی که قیمت های منصفانه تری دارد، مراجعه کنید.

البته بایستی در یاد داشته باشید که برای انتخاب یک کلینیک، تنها هزینه ها و بحث مالی را معیار قرار ندهید و حتما نمونه کار ها و سوابق درمانی کلینیک ها نیز با دقت و حساسیت بالایی بررسی کنید.

چگونگی جلسه درمانی بیوفیدبک

یکی دیگر از چالش ها و دغدغه های افرادی که می خواهند از روش بیوفیدبک برای درمان مشکلات خود استفاده کنند، آن است که جلسات درمانی این روش به چه صورتی انجام می شود؟ در واقع در طول جلسه درمان بیوفیدبک حسگرهای الکتریکی مخصوص به مناطق خاصی از بدن افراد متصل می شود.

این حسگر ها با در نظر گرفتن نوع واکنش و شرایطی که هر فرد دارد بر روی نقاط مختلف نصب می شوند و وظیفه آن ها اندازه گیری سیگنال های مرتبط با عکس العمل بدن است.

شایان ذکر است که در طول جلسه درمانی، درمانگر با بهره گرفتن از تمرینات ذهنی مختلف که شامل تجسم، مدیتیشن، تنفس یا تکنیک‌های آرامش بخش است شما را هدایت می‌کند. با اتمام فعالیت هایی که در طول جلسه می گذرانید، اطلاعاتی مربوط به نتیجه‌ی جسمانی از طریق دستگاه دریافت می شود.

مدت زمان جلسه درمانی بیوفیدبک

مدت زمان لازم برای انجام یک جلسه بیوفیدبک به شرایط مختلف اعم از نوع مشکل، شرایط هر فرد، نحوه درمان و نظر درمانگر بستگی دارد. اما به طور میانگین این جلسات اغلب بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد.لازم به ذکر است که توانایی فرد در انجام فعالیت هایی که درمانگر تجویز کرده است، بر روی مدت زمان جلسه اثر مستقیمی دارد.

تعداد جلسات درمانی بیوفیدبک

تعداد جلساتی که لازم است تا یک فرد از طریق آن به بهبود برسد و نتایج دلخواهش را کسب کند، بسیار متغیر است. چرا که عوامل بسیار زیادی بر روی تعداد جلسات این روند درمانی اثر گذار هستند.

اما به طور کلی می توان گفت برای درمان مشکلات یک دوره معمولی از درمان معمولا بین ۴ تا ۶ جلسه طول می کشد. البته توجه داشته باشید که تعداد جلسات بالاتر مانند 8 الی 10 جلسه نیز بسیار طبیعی بوده و حتی در برخی از مواقع ممکن است تعداد جلسات لازم برای نتیجه گیری بیش از 10 جلسه طول بکشد.

تأثیرگذاری بیوفیدبک چیست؟

بیوفیدبک معمولا به عنوان نوعی آموزش به شمار می رود. به طوری که در این روش درمانگر با آموزش و تمرین، بیوفیدبک به افراد کمک می کند تا مهارت های مختلف خود را توسعه داده و توانایی کنترل آن ها را به دست بیاورند. استفاده از روش بیوفیدبک می تواند برای عملکرد بهتر، مفید واقع شود.

در پاسخ به این پرسش که تأثیرگذاری بیوفیدبک چیست؟ به عنوان یک نکته بسیار مهم باید در نظر داشته باشید که برای اثربخش بودن بیوفیدبک، بیماران نقش مؤثری در معالجه خود ایفا می کنند و لازم است تا در طول جلسه های درمانی تمرکز و دقت کافی را به خرج دهند تا بتوانند به اهدا درمانی خود دست یابند.

بیوفیدبک در ایران

بسیاری از افراد در ایران از این روش درمانی اطلاعی ندارند و نمی دانند که بیوفیدبک چیست؟ خوشبختانه تجهیزات و تکنولوژی های لازم برای انجام این روش درمانی در ایران وجود دارد. به همین دلیل نیز هم وطنان عزیزمان در صورت نیاز و تمایل برای استفاده از روش بیوفیدبک برای درمان مشکلات مختلف خود، می توانند به کلینیک ها و مراکز مختلف که به انجام این کار مشغول هستند، مراجعه کرده و اقدامات لازم را جهت انجام این روش انجام دهند.

سخن پایانی

امروزه بیوفیدبک به عنوان یکی از بهترین و موثرترین روش برای درمان مشکلات مختلف روحی و جسمی شناخته می شود.اما بسیاری نیز نمی دانند که بیوفیدبک چیست؟ ولی از طرفی بسیاری از افراد نیز تمایل دارند تا با استفاده از این روش به درمان مشکلات خود بپردازند. شایان ذکر است که بیوفیدبک دارای مزایا و ویژگی های بسیار زیادی بوده و می تواند با کم ترین عوارض، بهترین نتایج درمانی را به همراه داشته باشد.