جلوگیری از ایجاد برفک دهان و روش های درمان آن

همه انسان ها به طور معمول در دهان خود قارچی مفید به نام کاندیدیازیس دارند. این قارچ، مضر نیست اما اگر به مقدار بیش از اندازه در دهان رشد کند، عامل ایجاد عارضه ای به نام برفک دهانی یا همان کاندیدیازیس دهان می شود. این عفونت باکتریایی معمولا به دلیل ضعف سیستم دفاعی بدن شکل می گیرد و در همه سنین مخصوصا کودکان و نوزادان شایع می باشد. بنابراین می توان گفت که برفک دهان یک نوع عفونت خفیف است که به ندرت، عوارض ایجاد می کند. با این وجود برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند می تواند خطرساز باشد.

دلایل ایجاد برفک دهان

برخی از مواردی که موجب ضعف سیستم ایمنی بدن و افزایش بروز بیماری کاندیدیازیس دهانی یا برفک دهانی می شود عبارت است از:

• مبتلا به بیماری سرطان
• استفاده از شیمی درمانی
• مبتلا به بیماری دیابت
• مصرف برخی داروها که باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می شوند. مانند آنتی بیوتیک ها

علائم برفک دهانی

این بیماری در زمان شروع ممکن است هیچ علائمی را بروز ندهد و مدتی به صورت مخفی فعالیت کند، اما با شدیدتر شدن عفونت علائمی قابل مشاهده خواهد بود که در ادامه به چند مورد شایع اشاره می کنیم:

• مشاهده لکه های سفید و زرد رنگ بر روی سطح زبان، لوزه ها، لثه ها و لب ها.
• احساس وجود جسمی پنبه ای شکل در دهان
• تغییر در حس چشایی و احساس طعم بد غذا
• احساس فشار در گلو برای بلعیدن غذا
• احساس درد و سوزش در دهان
• بروز خونریزی در لثه که با تراشیدن لکه های دهان به وجود می آید.
• خشک شدن و ترک خوردن پوست در اطراف دهان
• در موارد خیلی حاد منجر به از دست رفتن حس چشایی می شود.
• حساس شدن و تحریک شدن پوست در زیر دندان های مصنوعی

این دسته از علائم جزء علائم دهانی می باشند. در مواردی دیگر عفونت ممکن است به سایر نقاط بدن انتقال پیدا کند، مثلا در موارد نادر مری افراد تحت تاثیر برفک دهانی قرار می گیرد.

روش های درمان برفک دهانی

این بیماری معمولا با مراجعه به پزشک و مصرف داروهایی که پزشک با توجه به دلایل ایجاد آن و وضعیت بدنی فرد تجویز می کند، قابل درمان است. برخی از داروهایی که به منظور درمان برفک دهانی تجویز می شود عبارت است از:

قرص کلوتریمازول

این قرص لوزی شکل می باشد و به عنوان داروی ضد قارچ مورد استفاده قرار می گیرد.

کپسول ایتراکونازول

این دارو معمولا به بیمارانی که با سایر درمان های برفک دهانی بهبود نیافته اند، تجویز می شود. این دارو ضد قارچ بوده و برای رفع برفک دهانی افرادی که به HIV مبتلا هستند نیز تجویز می شود.

کپسول فلوکونازول

به عنوان یک داروی ضد قارچ خوراکی می باشد.

آمفوتریسین بی

این دارو معمولا در موارد شدید و تشدید برفک دهانی تجویز می شود.

دهانشویه ضد قارچ نایساتین

استفاده از این دهانشویه عفونت سطحی را از بین می برد. (لازم است مقدار مشخصی از این دهانشویه را درون دهان بچرخانید.)

توجه داشته باشید که طول درمان برفک دهانی یا کاندیدیازیس دهانی معمولا کمتر از ۲ هفته می باشد که باید به صورت کاملا دقیق موارد تجویز پزشک را مصرف کنید. اما با این حال در برخی از موارد مخصوصا در نوزادان، بیماری ممکن است دوباره عود کند.

درمان های خانگی برفک دهانی

اگر فرد بتواند نوع بیماری را تشخیص دهد و پزشک هم برفک دهانی را تایید کند، می تواند از برخی درمان های خانگی برای بهبود برفک دهانی استفاده کند. درمان های خانگی شامل تغییر در سبک زندگی، تغییر در برنامه غذایی و استفاده از موارد درمانی خانگی مانند:

• عدم استفاده از دهانشویه و اسپری (مگر در موارد خاصی که پزشک تجویز کرده باشد.)
• شست و شوی دهان با محلول آب و جوش شیرین
• ضدعفونی کردن دهان با محلول آب و سرکه سیب
• مسواک زدن و تعویض مسواک پس از اتمام درمان
• استفاده از داروهای تسکین دهنده برفک دهانی در بزرگسالان
• استفاده از ماست پروبیوتیک
• شست و شوی دهان با محلول آب و نمک
• شست و شوی دهان با محلول آب و آبلیمو
• استفاده از برخی روغن ها مانند روغن درخت چای، روغن نارگیل، روغن مرزنگوش
• استفاده از موادی مانند سیر، آلوئه ورا، زردچوبه، هیدروژن پروکساید
• مصرف ویتامین C

پیشگیری از برفک دهان

از آن جایی که بیماری های قارچی از نوع بیماری های واگیر دار و مسری می باشند و علاوه بر آن میزان رشد آن ها به سیستم بدن بستگی دارد، می توان با رعایت نکاتی مانند موارد زیر از ابتلا به برفک دهان پیشگیری کرد:

• رعایت اصول مربوط به بهداشت دهان و دندان مانند مسواک زدن، مراجعه دوره ای به دندانپزشک (حداقل در سال دو مرتبه)، کشیدن نخ دندان به صورت مرتب.
• رسیدگی به خشکی دهان
• مصرف غذاهای دارای پروبیوتیک ها
• کنترل سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت
• استفاده از اسپری کورتیکواستروئید (دهان خود را حتما پس از مصرف این اسپری بشویید و مسواک بزنید.)
• رعایت بهداشت دهان و دندان به صورت منظم و کامل (نظافت کامل دندان های مصنوعی)
• درمان عفونت مخمری که در هر نقطه از بدن ایجاد شده است.
• استفاده از رژیم غذایی مناسب و مغذی برای داشتن بدن سالم با سیستم ایمنی بالا
• مراقبت خوب از سلامت بدن (اگر دچار بیماری هایی هستید که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند، حتما به دنبال درمان آن باشید تا به کاهش خطر ابتلا به عارضه های مرتبط کمک کنید.

سخن پایانی

اگر دچار برفک دهانی به صورت خفیف هستید، ممکن است بدون درمان از بین برود. اما اگر بسیار وخیم تر شود حتما باید درمان شود، مخصوصا اگر پس از یک هفته علائم بدون تغییر باقی بماند مراجعه به پزشک الزامی می باشد. اما با این حال رعایت بهداشت دهان و دندان بهترین راه پیشگیری است. توجه داشته باشید که علت بروز برفک دهانی هر چه باشد، با تغییراتی در سبک زندگیتان و استفاده از داروهای مرتبط می توانید علائم را از بین ببرید. راحت ترین کار این است که برای رعایت بهداشت دهان و دندان خود وقت بگذارید.

منبع: سایت سفید صدفی