پالپ دندان چیست ؟
دندان دارای بافت های مختلفی است، بافت هایی که هر کدام دارای وظیفه بخصوص خود هستند و اگر به آن ها آسیبی وارد شود، به طبع دندان نیز نمی توان وظایف خود را به درستی و به مانند قبل انجام دهد. با پیشرفت های حاصل شده در زمینه درمان و زیبایی هر روزه شاهد بوجود آمدن روش های جدید درمان پوسیدگی دندان، درمان عفونت پالپ دندان و حتی برداشتن پالپ دندان هستیم. روش هایی درمانی که تا به حال نام آن ها را نشنیده اید و در ذهن شما سوالاتی بوجود آمده است که به دنبال دریافت پاسخی دقیق و کامل برای آن ها هستید. سوالاتی از قبیل اینکه معنی پالپ چیست، کلسیم تراپی دندان چیست و پالپ کپ در دندانپزشکی چیست؟
تیم مجرب ما با داشتن چندین سال سابقه در زمینه زیبایی و پزشکی سعی دارد تا به ساده ترین شکل ممکن به تمامی سوالات شما پاسخ دهد تا بتوانید با داشتن اطلاعاتی کامل در زمینه حفظ پالپ دندان و همچنین برداشتن پالپ دندان، وارد حوزه درمانی مورد نظر و نیاز خود شوید. حال اگر به دنبال جذب اطلاعاتی کامل و مفید در زمینه های مذکور هستید بهتر است که در این مطلب با ما همراه باشید.
پالپ دندان چیست؟
یکی از سوالاتی که همیشه ذهن افراد را درگیر خود کرده است و همگان به دنبال دریافت پاسخ آن بوده اند این مورد می باشد که در اصل پالپ دندان چیست، چه وظیفه ای دارد و فواید آن کدامند؟ این بخش از دهان در ششمین هفته زندگی جنین روند تشکیل خود را آغاز می کند، زمانی که دقیقا همزمان با تشکیل دندان می باشد. وظیفه اصلی این بخش از دهان یعنی پالپ حمایت از عاج است که با داشتن بافتی همبندی ممکن می شود. بافتی که در اصل عروقی می باشد و در دیواره های سخت عاجی محصور شده است. برخلاف ظاهر پالپ که شباهت بسیاری به دیگر اعضای بدن انسان دارد، باید گفت که به علت اعمال و البته مکان قرار گیری آن بسیار متمایز است.
اولین عملکرد اصلی پالپ، تولید عاج می باشد، عملی که علت اصلی آن به علت ساخت دندان و همچنین ایجاد توان برای مبارزه با محرک های زیان آور و ترمیم مشکلات بوجود آمده است. علاوه بر موارد مذکور، یکی دیگر از وظایف پالپ تضمین کردن حیات تمامی عناصر سلولی دندان فرد است که این کار با استفاده از تغذیه کننده انجام می شود. مورد دیگری که در رابطه با پالپ قابل توجه است، داشتن عملگرهای حسگری است که به دندان اجازه دریافت متحرک های مختلفی را خواهد داد.
به علت اینکه پالپ در محیط عاج های به نوعی در حصار قرار دارد، باعث بوجود آمدن محیطی خاص شده است که در هنگام واکنش های آماسی باعث می شود که پالپ نتواند تورم حاصل کند. نتیجه اصلی این اتفاق رخ داد فشاری به شدت بالا در ناحیه آماسی است که به علت روی هم خوابیدن وریدهای پالپ جریان خون قطع خواهد شد. در نهایت با رخ داد این مشکل، آسیب موضعی بوجود می آید و پالپ از بین می رود.
تفاوت پالپ دندان شیری و دائمی
با توجه به اینکه استفاده از پالپ دندان همیشگی است و برای هر فرد اتفاق می افتد، بهتر است که اطلاعات جامع و کاملی در رابطه با دو نوع مختلف آن داشته باشید تا بتوانید به صورت عمیق تری به بررسی آن ها بپردازید و در اصل با این موارد آشنا شوید. به صورت کلی شاهد این هستیم که پالپ دندان دارای دو نوع مختلف نظیر شیری و دائمی می باشد که علت نام گذاری آن ها نیز تعلق پالپ به دندان اصلی است.
در رابطه با تفاوت های این دو نوع پالپ محققین در رشته های مختلف نظیر بافت شناسی مطالعات و تحقیقات زیادی را انجام داده اند و پس از تلاش های فراوان به نتایج جذابی دستیابی پیدا کرده اند. همانطور که اشاره داشتیم، هیچگونه تفاوت ساختمانی بین پالپ دندان شیری و دندان دائمی جوان وجود ندارد اما در رابطه با حملات میکروبی و البته تحریکات و دارو ها شاهد تفاوتی های بین این دو هستیم.
تفاوت اصلی که در این روند مورد توجه قرار گرفته است نحوه مقابله و همچنین پاسخ پالپ دندان ها می باشد که علت آن نیز می تواند مرتبط با تفاوت های آناتومیکی باشد. یکی از تفاوت های نهفته این دو نوع دندان که البته به اعتقاد بسیاری از متخصصین وجود دارد، حساسیت متفاوت آن ها می باشد. به صورت کلی حساسیت پالپ دندان های شیری به نسبت درد بسیار کمتر از پالپ دندان های دائمی است و این مورد باعث شده است که در بعضی از شرایط انتخاب های جالبی رو به روی افراد وجود داشته باشد.
همچنین متخصصین علت این موضوع را تفاوت در تعداد و انتشار رشته های عصبی مربوط می دانند. در ساختار دندان های دائمی شاهد این هستیم که فیبر های عصبی به شکل عمده در بین سلول های سازنده عاج تمام می شود اما در پالپ دندان های شیری قضیه متفاوت است و در اصل این فیبر ها تا ناحیه ادنتوبلاست می رسند و به صورت پایانه های آزاد عصبی خاتمه می یابند.
اجزای پالپ دندان
به حتم برای شما نیز این چالش بوجود آمده است که اجزای مختلف پالپ دندان کدام هستند؟ پالپ دندان کجاست؟ آیا تفاوتی بین آن ها وجود دارد؟ پالپ دندان شیری و پالپ دندان دائمی دارای اجزای متفاوتی هستند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که خیر، دندان های دائمی و شیری دارای ساختار پالپ یکسانی هستند و در اصل کوچک ترین تفاوتی بین ساختار آن ها در این بخش وجود ندارد. در این بخش از مطلب با ما همراه باشید تا به ذکر اجزای پالپ دندان بپردازیم تا شما بدانید که پالپ دندان از چه قسمت های تشکیل شده است.
- منطقه بدون سلول با نام لاتین cell free Zone
- منطقه ادنتوبلاست با نام لاتین Odontoblastic layer
- منطقه مرکزی با نام لاتین central zone
- منطقه پر سلول با نام لاتین cell rich zone
منطقه بدون سلول
اولین ناحیه که در این مطلب به معرفی و توضیح آن می پردازیم نایحه بدون سلول نام دارد و همچنین در زبان انگلیسی با نام Cell Free zone شناخته می شود. همانطور که از نام این ناحیه یا منطقه مشخص است، دارای هیچ گونه سلولی نیست. موقعیت قرار گیری این منطقه در نزدیکی مرکز پالپ می باشد و همچنین برخلاف اینکه خالی از سلول شناخته می شود دارای تعداد بسیار زیادی فیبروبلاست، سلول های مزانشیمی و همچنین ماکروفاز می باشد. از مهمترین المان های و ساختار موجود در این ناحیه می توان به ماده زمینه ای شبکه مویرگی، شبکه عصبی و همچنین شبکه مویرگی اشاره داشت.
منطقه ادنتوبلاست
منطقه دوم ادنتوبلاست می باشد که جسمی تشکیل شده از سلول های مختلف است. در اطراف جسم های سلولی این منطقه شاهد یافت شدن موارد مختلفی نظیر اعصاب حسی و مویرگ ها هستیم. وظیفه اصلی این منطقه و ادنتوبلاست ها تولید و رسوب عاج می باشد که در نهایت به انجام عمل دنتینوژنز ختم می شود. این روند شامل موارد مختلفی است که به ترتیب می توان به تولید رسوب و آهکی شدن یک ماتریکس با نام پره دنتین اشاره داشت. این ماترکی دارای موقعیتی بین عاج کلسیفیه شده و ناحیه ادنتوبلاست می باشد و قابل توجه است که در اصل یک نوع کمپلکس پروتئین کربوهیدرات است.
از مهمترین متریال هایی که در داخل این ماتریکس یافت می شود می توان به فسفر رسوب کرده و نمک های کلسیم اشاره داشت که در نهایت باعث بوجود آمدن ساختار اصلی و ساختمان عاج خواهند شد. یکی از موارد مهم در رابطه با این منطقه میزان گسترش آن در داخل عاج می باشد که به صورت دقیق مشخص نشده است و بین پزشکان تفاوت نظری در رابطه با این موضوع وجود دارد. در بعضی از تحقیق ها و مطالعات انجام شده شاهد این هستیم که متخصصین به این نظریه دست یافته اند که یک سوم ضخامت عاج با استفاده از این ماده تعیین می شود و لذا این مورد نشان دهنده اهمیت بسیار بالای ماده مذکور است.
منطقه مرکزی
همانطور که نام گذاری این ناحیه مشخص است، در مرکز و بخش اصلی یا در اصل همان پالپ اصلی قرار دارد، مکانی که شامل عروق خونی و همچنین اعصاب می شود که نشان دهنده اهمیت بسیار آن است. از این ناحیه شاهد ارسال شدن شاخه هایی از عروق خونی و اعصاب به تمامی محیط پالپ هستیم که وظیفه خونرسانی و … را بر عهده دارند.
همچنین وجود کانال هایی فرعی باعث شده است که محلی برای ورود و خروج عروق خونی نیز وجود داشته باشد. تمامی عروق خونی دارای وظایف یکسانی هستند و برای اینکه باید در مسیر خود به سوی مرکز پالپ شاخه شاخه شوند که در اصل به صورت مویرگ در خواهند آمد.
منطقه پر سلول
آخرین ناحیه نیز ناحیه پر سلول می باشد و بر اساس نامگذاری انجام شده می توان دریافت که محل قرار گیری و انباشت شدن اکثر سلول ها است که از مهمترین آن ها می توان به ماده زمینه ای، الیاف کلاژن، سلول های تمایز نیافته مزانشیمال، ماکروفاژها و فیبروبلاست ها اشاره داشت. همچنین قابل توجه است که ماده زمینه ای ماده ای در اصلی ژلاتینی است که ترکیب اصلی آن آب و پروتئین می باشد و از آن برای حمل و نقل متابولیت ها و همچنین فرآورده های مختلفی نظیر زائد سلول استفاده می شود.
فیبروبلاست ها را می توان یکی از فراوان ترین سلول های پالپ دانست که نقش مهمی در تشکیل ساختار اصلی پالپ دارد و همچنین در تجزیه کلاژن و رسوب بافت آهکی نیز نقش دارند. تعداد این دسته از متریال ها در ناحیه پر سلول مخصوصا در قسمت تاجی بیشتر از نواحی دیگر پالپ می باشد و دارای رنگی مایل به سفید هستند.
خطراتی که سلامت پالپ دندان را تهدید می کنند
همانطور که اشاره داشتیم پالپ دندان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و با داشتن اجزای مختلف نظیر مویرگ ها، عصب های حساس و سلول های حیاتی می تواند یکی از بخش هایی از بدن باشد که شما باید به آن توجه ویژه ای داشته باشید. مرحله اول مراقبت از هر چیز، دریافت اطلاعاتی کامل در رابطه با خطرات و تهدیداتی است که در کمین عضو بدن مورد نظر است.
از مهمترین خطراتی که می تواند باعث وارد شدن آسیب به پالپ شود می توان به پوسیدگی دندان، نفوذ میکروب ها و همچنین عفونت و التهاب اشاره داشت. برای اینکه بتوانید با مقابله با این دست از مشکلات بپردازید بهتر است که موارد زیر را در نظر داشته باشید. مشکلات پوسیدگی دندان را باید در سریع ترین زمان ممکن حل کنید چرا که عدم درمان به موقع باعث آسیب به قسمت های مختلف پالپ خواهد شد.
یکی دیگر از مشکلات، نفوذ میکروب به قسمت پالپ دندان بود که باعث می شود در زمان کوتاهی مینا و عاج دندان فرد تخریب شود و همچنین مشکلاتی نظیر عفونت و التهاب پالپ دندان بوجود آید. برای حل مشکلات مربوطه در این زمینه نظیر درمان پالپ دندان و درمان پالپ زنده دندان باید به متخصص مراجعه کنید و پس از معاینه، به بکارگیری روش های درمانی بپردازید.
ساختار پالپ دندان
یکی از مهم ترین بخش های پالپ دندان ساختار کلی آن می باشد که در اصل نشان دهنده محتویات و بسیاری از موارد مهمی است که در تشکیل آن بکار رفته است و می توان با بررسی آن به فهم و درک کامل متریال ساخت آن رسید. در حقیقت پالپ دندان با استفاده از سلول های تاجی عصبی در جنین هر فرد ایجاد می شود. سلول هایی که متراکم هستند و در تشکیل بخش های کلیدی و اصلی دندان نقش دارند.
همانطور که اشاره داشتیم، پالپ ها در انواع مختلفی وجود دارند، اما باید بدانید که پالپ ها با معیار های دیگری نیز بررسی می شوند. برای مثال پالپ بالغ مجهز به لایه ای از سلول های کاملاً تخصصی به نام ادونتوبلاست می باشد. سلول هایی که در اطراف مرزهای خارجی پالپ قرار دارد.
عملکردهای پالپ دندان
شاید برای شما نیز این سوال به وجود آمده باشد که چرا وجود پالپ در دندان های هر فرد ضروری است و در اصل وجود این بافت مهم می باشد؟ کاربردی ها و یا عملکرد اصلی پالپ چیست؟ همانطور که اشاره کردیم، پالپ دارای وظایف بسیاری است و هر کدام باعث شده اند که این بافت دارای اهمیت بسیاری باشد و در اصل وجود آن از عوامل مهم و حیاتی سلامت دهان و دندان افراد است. اما به علاوه موارد گفته شده، پالپ دارای فواید دیگری نیز است که از مهمترین آن ها می توان به تامین نشاط و قوت بدن اشاره داشت.
اگر در اتفاقی غیر منتظره پالپ دندان فردی از بین برود، در اصل به این معنی نیست که دندان خود را از دست داده است. این اتفاق یعنی که قدرت و منبع اصلی انرژی دندان فرد از بین رفته است و دیگر مکانیزم های حفاظتی، انرژی و سلولی وجود ندارد که باعث می شود دندان در کوتاه ترین زمان ممکن از بین برود و یا پوسیده شود. در این بخش از مطلب با ما همراه باشید تا به ذکر عملکرد های اصلی پالپ دندان بپردازیم.
· بر اساس مطالعات انجام شده در زمینه پالپ دندان و همچنین عملکرد های اصلی این بافت و اندام، متخصصین و دانشمندان به این نتیجه دست یافته اند که دندان هایی که دارای پالپ دست نخورده هستند بسیار بهتر از دندان هایی می باشند که بدون پالپ برای مبارزه به مقابله با حمله باکتریایی می پردازند. بر اساس مطالعات و تحقیقات مذکور می توان دریافت که مهمترین عملکرد پالپ، تثبیت امنیت و البته دفاع از بافت دندان و دهان در برابر مهاجمین مختلف نظیر میکروب ها و یا مشکلات متفرقه دیگر است. از نظر رشد و پیشرفت شاهد ارتباطی موثر و نزدیک بین پالپ و عاج دندان هستیم که باعث شده اند هر دو محصول با داشتن بافت همبند مشتق از تاج عصبی، بتوانند به تشکیل پاپیلای دندان بپردازند.
· یکی دیگر از وظایف و کاربرد های پالپ، ایجاد بافت های اطراف خود می باشد که در اوایل رشد آغاز می شود و در اصل مراحل اولیه تشکیل دندان و عاج است. مراحل مذکور از اهمیت بسیاری برخوردار هستند و اگر مشکلی در روند و پروسه آن ها پیش بیاید، ممکن است که دندان ها شکل نگیرند و یا این پروسه بدون حضور بخش هایی نظیر عاج انجام گیرد که باعث کاهش امنیت و قدرت دندان می شود.
· مورد دیگر نظیر ساخت لایه خارجی بخصوصی می باشد که با نام لاتین odontoblasts شناخته می شود و اندام پالپ عاجی را تشکیل می دهد.
· آخرین مورد نیز محافظت دندان از موارد طبیعی نظیر فشار، سرما، گرما، برش، خط و خش و موارد دیگر می باشد.
علائم آسیب دیدگی پالپ
برای اینکه بتوانید در زمان درست و به موقع متوجه شوید که چه آسیب هایی به پالپ دندان وارد شده است، دو راه حل پیش روی خود دارید. در آغاز می توانید به صورت مکرر و هر مدت یک بار به مراجعه متخصص بروید و یک چکاپ یا معاینه کامل شوید و یا اینکه این کار را خودتان انجام دهید.
برای اینکه بتوانید به صورت دقیق و البته سریع به بررسی وضعیت خود برسید باید از علائم و نشانه های مشکلات پالپ اطلاعات کاملی داشته باشید تا در هنگام مواجه با آن ها به راحتی بتوانید مشکل خود را تشخیص دهید. البته قابل توجه است که شما در مراحل بعدی نیازمند مراجعه به متخصص خواهدی بود اما این مورد می توان تا حدودی شما را از این کار بی نیاز کند. در این بخش از مطلب با ما همراه باشید.
- بوی بد دهان
- تورم در اطراف گونه
- تورم غدد لنفاوی
- مشکلاتی نظیر التهاب، تب و آبسه دندان یا چرک
- افزایش حساسیت به سرما و گرما
- حساس شدن به غذاهای شیرین
زمانی که علائم مذکور را مشاهده کردید، باید در سریع ترین زمان ممکن به پزشک متخصص مراجعه کنید چرا که دندان و دهان شما در وضعیت خوبی قرار ندارد و هر دیرکرد در درمان می تواند عواقب غیرقابل جبران داشته باشد.
جلوگیری از وارد شدن آسیب به پالپ
در بخش بالایی متن به ذکر مهمترین علائمی اشاره کردیم که شما با مشاهده آن ها می توانید به وجود مشکلاتی عمیق پی ببرید. حال چطور می توان با استفاده از روش های خانگی و ساده به مراقبت از پالپ دندان پرداخت تا دیگر علائمی را مشاهده نکرد و همچنین خیال بیمار در رابطه با سلامت خود راحت باشد. در این بخش از مطلب با ما همراه باشید.
- به صورت مکرر به دندانپزشک مراجعه کنید.
- پس از خوردن غذا بهتر است که به نوشیدن آب بپردازید.
- از محافظ دندان استفاده کنید.
- استفاده از خمیر دندان هایی که در محتویات خود دارای فلوراید هستند.
- استفاده از مسواک به صورت مکرر و دو بار در روز
- استفاده نخ دندان حداقل یک بار در روز
تمامی موارد گفته شده به صورت مستقیم با سلامت دهان و دندان افراد ارتباط دارند و لذا فرد می تواند با رعایت بهداشت و سلامت دندان خود، به جلوگیری از وارد شدن صدمات به پالپ دندان جلوگیری کند.
چه موارد بر روی آسیب شناسی پالپ تاثیر گذار هستند؟
به حتم برای شما نیز این سوال پیش آمده است که چه موارد بر روی آسیب شناسی پالپ تاثیر گذار هستند؟ موارد زیادی بر روی این موضوع اثر گذار هستند که افزایش سن را می توان یکی از موارد کلیدی دانست. به صورت کلی تغییرات خاصی با افزایش سن در پالپ دندان اتفاق می افتد که بعضا شاهد رخ داد مرگ سلولی و کاهش تعداد سلول ها بوده ایم.
پیر شدن یکی از مشکلاتی است که در تمامی اندام های بدن حس می شود و همیشه دارای اثراتی بسیار منفی و همچنین موثر بوده است که باعث شده توانایی اندام ها کاهش یابد و همچنین نتوانند مثل سابق وظایف خود مثل ترمیم و مقابله با آسیب را انجام دهند.
وایتال پالپ تراپی چیست؟
در روند مشکلات پالپ، درمان های بسیاری ابداع شده اند. روش هایی که به حتم برای شما نیز سوالاتی در رابطه با آن ها بوجود آمده است و علاقه دارید تا بدانید که پالپ کپ دندان چیست، پالپ کپ مستقیم چیست و پالپ کپ غیرمستقیم چیست؟ در این بخش با ما همراه باشید تا به معرفی روند درمانی وایتال پالپ تراپی بپردازیم.
هدف اصلی استفاده از این روش درمانی، درمان ریشه پالپ می باشد تا بتوان به طور کامل به بهبود بافت پالپ از محیط خارجی پرداخت. همچنین بعد از روند، بخش خالی شده را با استفاده از متریال های بخصوص به صورت سه بعدی پر خواهند کرد.
ممنونیم که تا پایان این مطلب همراه ما بودید و امیدواریم از خواندن موارد گفته شده لذت برده باشید.