چگونه چسب دندان بسازیم؟

روش‌های مختلفی برای ساخت چسب دندان خانگی و ثابت نگه داشتن انواع پروتز دندان در جای خود وجود دارد. برای خیلی از افرادی که در دهانشان از پروتز یا دندان مصنوعی استفاده می‌کنند چگونگی ساخت انواع چسب دندان خانگی اهمیت دارد چون نسبت به چسب‌های تجاری دندان امکانات ویژه‌تری را در اختیار مصرف‌کنندگانش قرار می‌دهد.

برای ساخت چسب دندان خانگی معمولاً از مواد طبیعی و غیر مضر استفاده می‌شود و علاوه بر این ارزان و مؤثر هستند. تهیه انواع چسب دندان به‌صورت تجاری همیشه ممکن نیست و به همین دلیل آشنایی با چند روش ساخت چسب دندان برای افرادی که به هر طریقی مصرف‌کننده این محصول

به شمار می‌آیند، مفید است.

خرید تجهیزات دندانپزشکی

چسب دندان چیست؟

نگه داشتن پروتز در جای خود مسئله‌ای است که ذهن و اعمال افرادی را که دارای دندان مصنوعی هستند به خود مشغول می‌کند. آشناترین گزینه برای کمک به این افراد و بهتر کردن شرایط استفاده از پروتز دندان، انواع چسب‌های دندان مصنوعی است که با نام‌ها و ویژگی‌های مختلف به‌صورت تجاری در بازار عرضه می‌شود. سالهاست که استفاده از این محصول به دو صورت اصلی خمیری و پد نگه‌دارنده متداول است و افراد مختلف را برای انجام تمام فعالیت‌های عادی و روزمره یاری می‌کند.

برای ثابت نگه داشتن پروتز، می‌توان قبل از قرار دادن پروتز، یک چسب در امتداد داخل پروتز قرار داد. این پروتز در طول روز کاربرد دارد و به کاربر اجازه می‌دهد تا با درجه بالاتری از اطمینان و راحتی به فعالیت‌های روزمره خودش رسیدگی کند.
استفاده از این محصول آسان است و به این صورت است که مقداری از آن بر روی سطح درونی پروتز قرار داده می‌شود و اتصال بین پروتز و لثه را برای ساعاتی در روز بالا می‌برد. این چسب‌ها دندان مصنوعی را به شکل ثابت بر روی لثه فیکس نمی‌کنند، بلکه محیط خالی مانده یا نامنطبق پروتز و لثه را با حجم خود پر کرده و در نتیجه باعث ثبات بیشتر این اجزا بر روی هم می‌شوند.

تغییر ساختار و تحلیل استخوان فک همیشه در طول زمان در هر دو فک (معمولاً فک پایینی تحلیل بیشتری نسبت به فک بالایی دارد) رخ می‌دهد و همین مسئله ناسازگاری پروتز با لثه و استفاده از چسب دندان مصنوعی را اجتناب‌ناپذیر می‌کند.

دلایل استفاده از چسب دندان خانگی به جای تجاری چیست؟

مدت‌هاست که انواع چسب دندان به‌صورت تجاری در بازار موجود است و این محصولات جایگاه ثابت خودشان را دارند، اما بااین‌حال این چسب‌ها رایگان نیستند و مانند هر محصول مصرفی دیگری مشکلاتی در زمینه تهیه و تداوم سرویس و تحت اختیار بودن دارند. مهم‌ترین دلیلی که افراد را به فکر ساخت چسب دندان در خانه می‌اندازد هزینه‌های این چسب‌ها به‌صورت تجاری است که وقتی میزان مصرف و دوام کم آن‌ها را لحاظ کنیم، زیاد به نظر می‌رسد.

جدا از این، استفاده از چسب دندان تجاری ممکن است برای همه خوشایند نباشد، چون این محصولات در بیشتر مواد دارای بو و طعم مصنوعی هستند و افراد را در مورد خطرات سلامتی آن‌ها نگران می‌کنند. روی یا زینک ماده‌ای است که معمولاً در محصولات تجاری چسب دندان به کار گرفته می‌شود و مصرف بیش از اندازه آن برای بدن مضر است.

همه این‌ها تمایل خیلی از افراد را برای ساخت چسب دندان در خانه افزایش داده است تا مشکلات رایج انواع تجاری را برطرف کنند و نگرانی دائمی در مورد در دسترس بودن چسب دندان مصنوعی هم نداشته باشند.

ساخت چسب خانگی دندان با استفاده از کره بادام زمینی

اگر به بادام زمینی حساسیت ندارید، از کره بادام زمینی می‌توانید همچون یک چسب طبیعی دندان مصنوعی استفاده کنید. این روش احتمالاً آسان‌ترین روش تهیه چسب دندان خانگی است، چون اصولاً خودش از قبل ساخته شده است و شما کافی است فقط از آن به روش چسب‌های تجاری دندان استفاده کنید. البته که کره بادام زمینی یک چسب موقت دندان به شمار می‌رود، اما می‌تواند نیاز ضروری افراد را به چسب دندان برطرف کند.

این چسب دندان خانگی می‌تواند ۳ تا ۴ ساعت دوام بیاورد؛ به این شرط که مقدار آن را رعایت کرده باشید و وسط کار هوس جدا کردن پروتز از لثه و زبان زدن به بادام زمینی و پاک کردن یا در واقع خوردن آثار آن را نکنید! طبیعتاً این چسب دندان زیان رسان نیست و برای خیلی از افراد هم قابل دسترس است. کره بادام زمینی حالت خمیری و چسبندگی مناسبی دارد و البته حتماً فقط باید از انواع خوب آسیاب شده و غیر کرانچی آن استفاده کنید.

در انواع کرانچی کرده بادام زمینی تکه‌های برشته بادام زمینی به‌صورت درشت وجود دارد که ممکن است باعث آزار لثه یا حتی زخم شدن بافت آن شود. تنها نکته منفی در مورد آن بو و طعم آن است که اگر از حد فاصل پروتز و لثه نشت کند، ترشح بزاق را تشدید می‌کند.

ساخت چسب دندان با استفاده از برنج پخته شده

در کنار کرده بادام زمینی، استفاده از برنج پخته شده به‌عنوان چسب دندان مصنوعی هم یکی از راهکارهایی است که به‌خصوص برای ما ایرانی‌ها توجیه خوبی دارد. برنج در سبد غذایی ما جایگاه ویژه‌ای دارد و وقتی بحث یک چسب خانگی دندان به‌صورت فوری مطرح باشد، باید مورد توجه قرار بگیرد. برای تهیه یک خمیر برنجی که بتوان از آن به‌عنوان چسب دندان استفاده کرد کافی است که مقدار کمی از دانه‌های برنج پخته شده را به وسیله پشت قاشق یا هر وسیله دیگری له کنیم.

دانه‌های پخته شده برنج به دلیل وجود نشاسته چسبندگی خوبی دارند و برای همین برای ساخت چسب دندان مناسب هستند. به این خمیر می‌توان چند قطره روغن گیاهی و انواع اسانس طبیعی هم اضافه کرد تا استفاده از آن در طولانی مدت برای افراد مناسب‌تر شود.

نکته مهم در مورد این چسب دندان خانگی یا هر چسب خانگی دیگری که از مواد غذایی تشکیل شده‌اند این است که بهتر است برای ایجاد چسبندگی پروتزهای غیر کامل به لثه و دندان‌های طبیعی مورد استفاده قرار نگیرند، چون ممکن است مانند هر ماده غذایی دیگری در طولانی مدت باعث پوسیدگی و ایجاد پلاک در دندان‌های مجاور شوند. این مشکل در مورد پروتزهای کامل و سرتاسری معنا ندارد، چون در این حالت دندان طبیعی‌ای برای پوسیدگی وجود ندارد.

ساخت چسب دندان با استفاده از نشاسته

ساخت انواع چسب خانگی با نشاسته روشی آشنا و قدیمی است. نشاسته ماده‌ای است که در ساخت خیلی از چسب‌های صنعتی هم کاربرد دارد. نشاسته از مواد مختلف گیاهی مثل سیب‌زمینی، برنج، ذرت و… به دست می‌آید و بنابراین یک ماده خوراکی محسوب می‌شود و استفاده از آن برای ساخت چسب مناسب ثابت نگه داشتن پروتز هم منطقی به نظر می‌رسد.

نشاسته را می‌توان به‌صورت پودر یا تکه‌های لوله‌ای شکل از فروشگاه‌های مواد غذایی تهیه کرد و برای ساخت چسب دندان خانگی استفاده کرد. برای این کار کافی است مقدار یک قاشق غذاخوری سر پر نشاسته را به مقدار نیم فنجان آب ولرم اضافه کنید تا نشاسته در آب به‌صورت محلول در بیاید. این کار بسته به میزان مواد زیاد طول نمی‌کشد و محلول شیری رنگ به دست آمده چیزی شبیه به چسب چوب رقیق می‌شود.

غلظت این چسب یا هر کدام از چسب‌های دندان خانگی که درادامه معرفی خواهند شد را می‌توان با توجه به میزان سازگاری یا ناسازگاری پروتز با لثه تنظیم کرد، به این ترتیب که هرچه ناسازگاری پروتز با لثه بیشتر باشد، بهتر است چسب تهیه شده غلظت و حالت خمیری بیشتری داشته باشد.

ساخت چسب دندان با سیب زمینی

سیب زمینی یک محصول طبیعی است که حاوی مقادیر زیاد نشاسته است و به همین دلیل می‌تواند برای ساخت چسب دندان خانگی در مواقعی که پودر نشاسته در دسترس نیست مورد استفاده قرار بگیرد.

برای ساخت این چسب دندان خانگی ابتدا باید سیب زمینی را پوست کنده و رنده کنیم و در مقدار کمی آب سرد بخوابانیم. بعد از گذشتن یک الی دو ساعت می‌توان سیب زمینی‌ها را از صافی عبور دهیم و محلول به دست آمده را که لعاب خوبی دارد روی اجاق گاز با حرارت ملایم گرم کنیم. وقتی این محلول شروع به جوشیدن کرد، حرارت دادن را قطع می‌کنیم و اجازه می‌دهیم محلول نهایی که غلیظ‌تر از قبل هم شده است خنک شود.

این چسب خانگی دندان را می‌توان به مدت دو یا سه هفته در یخچال یا در محیط مناسب خارجی دور از نور خورشید نگه‌داری کرد و از آن به عنوان چسب دندان برای ثابت نگه داشتن انواع پروتز مصنوعی استفاده کرد.

ساخت چسب دندان با صمغ کتیرا

از ترکیب صمغ کتیرا با آب همیشه یک ماده لزج و لعاب‌دار با خاصیت چسبندگی بالا حاصل می‌شود. خاصیت چسبندگی این محلول با از دست رفتن آب محلول بیشتر می‌شود. حال اگر از این محلول به‌عنوان چسب دندان استفاده شود، افراد هیچ وقت با مشکل سفت شدن چسب و ایجاد زخم و آزاد در دهان خود مواجه نخواهند شد،

چون این چسب طبیعی در طول استفاده همواره با بزاق دهان تماس خواهد داشت و رطوبت خود را حفظ می‌کند. ورود این چسب به بدن و دستگاه گوارش هم‌ مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند چون هم مقدارش کم است، هم صمغ کتیرا به‌عنوان یک ماده خوراکی ملین و التیام بخش معده و روده شناخته می‌شود.

برای ساخت این چسب دندان خانگی مقدار یک قاشق غذاخوری صمغ کتیرا را به نصف فنجان آب ولرم اضافه کنید و به آن استراحت دهید. محلول لعاب‌دار به دست آمده از این ترکیب با هم زدن همگن‌تر می‌شود و اضافه کردن مقدار کمی روغن‌های گیاهی مثل روغن نارگیل یا نعناع فلفلی به آن، بو، طعم و حالت چسب را دل‌نشین‌تر می‌کند.

ساخت چسب دندان با آدامس

استفاده از آدامس‌های جویده شده همیشه به‌عنوان یک جایگزین ارزان و در دسترس‌تر از انواع تخصصی چسب دندان شناخته می‌شود، اما با مشکلات چسبندگی غیرقابل کنترلی که ایجاد می‌کند، تجربه دلچسبی را برای افراد به همراه نمی‌آورد.
برای ساخت چسب دندان با آدامس به‌صورت کاربردی‌تر باید تکه‌های آدامس جویده نشده را (ترجیحاً آدامس‌های بادکنکی) درون ماکروویو حرارات دهید با به روش بن ماری گرم و مایع کنید.

بعد حدود یک قاشق غذاخوری شکر به آن اضافه کنید و این مواد را آن‌قدر باهم مخلوط کنید تا خوب یکدست و همگن شوند. محصول به دست آمده از این روش حالت شل‌تری نسبت به آدامس جویده شده دارد و برای همین به جای چسب دندان راحت‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد و از روی سطح لثه و پروتز بهتر جدا می‌شود. در پایان کار می‌توانید با برداشتن یک قطعه برش خورده و پخش آن روی دندان مصنوعی در دهان، استفاده از این چسب را امتحان کنید.

پس از تنظیم پروتز مصنوعی بر روی لثه، چند دقیقه محکم گاز بگیرید تا چسب آدامس حالت مناسب خودش را پیدا کند. این چسب احتمالاً تا حدود ۵ ساعت دوام دارد. این چسب خانگی دندان را می‌توانید در محیط اتاق نگه‌داری کنید و به‌عنوان جایگزین یا مکمل چسب‌های تخصصی مورد استفاده قرار دهید.

ساخت چسب دندان با ژلاتین و شیر

یکی از آسان‌ترین روش‌های ساخت چسب دندان در خانه با استفاده از ژلاتین صورت می‌گیرد. انواع پودر یا ورق ژلاتین خوراکی در خانه‌ها موجود است یا می‌توان خریداری شود. ساخت چسب دندان به وسیله آن هم به روش معمولی ساخت انواع ژله خوراکی انجام می‌شود، با این تفاوت که در اینجا از مواد طعم و رنگ دهنده خبری نیست.

این چسب را می‌توان بدون شیر و فقط با استفاده از آب ولرم و ژلاتین تهیه کرد، اما اضافه کردن شیر به آن به چسب دندان ساخته شده حالتی چسبنده‌تر می‌دهد و کیفیت شکل‌پذیری چسب را هم بالاتر می‌برد.

مزایای استفاده از چسب دندان خانگی چیست؟

برای بررسی مزایای انواع چسب دندان خانگی ابتدا می‌توانیم به تمامی مزایای استفاده از انواع باکیفیت چسب دندان تجاری اشاره کنیم. اصولاً هر محصولی که به‌عنوان چسب دندان مورد استفاده قرار بگیرد به بهتر چسبیدن دندان مصنوعی به لثه کمک می‌کند و قدرت گاز زدن و صحبت کردن افرادی را که از پروتز مصنوعی استفاده می‌کنند، افزایش می‌دهد.

مزیت دیگر استفاده از چسب دندان کاهش احتمالات مربوط به حساسیت و ناراحتی‌های لثه است که چون مانند یک عایق عمل می‌کند، سطح تماس پروتز با لثه را کاهش می‌دهد و اصطکاک بین سطوح را تعدیل می‌کند. بیشتر انواع چسب دندان تجاری برای خوش‌طعم و بو کردن محصولاتشان از مواد افزودنی شیمیایی استفاده می‌کنند که هرچند مزیت‌های ظاهری و کوتاه مدت دارد، اما ممکن است مانند هر مواد افزودنی شیمیایی دیگری در طولانی مدت زیان رسان باشد.

مزیت برجسته انواع چسب دندان خانگی نسبت به انواع تجاری این محصول طبیعی بودن غالب مواد به کار رفته در آن است که احتمال آسیب‌های مواد شیمیایی را از بین می‌برد و برای همین یک اولویت سلامتی برای خیلی از افراد است. علاوه بر این، ساخت این چسب‌های دندان راحت، ارزان، دسترس‌پذیر و تأثیرگذار است و نیازهای کاربرانش را تحت هر شرایطی برآورده می‌کند.