درمان ریشه‌ دندان

آیا کسی در این دنیا هست که زانوهایش از فکر کردن به «کانال ریشه» نلرزد؟ حتما درد و هزینه‌ی آن به ذهن انسان خطور خواهد کرد. اما چند نفر از ما می‌دانیم که «کانال ریشه» واقعا چیست؟

درمان ریشه، که به عنوان درمان ریشه شناسی نیز شناخته می‌شود، یک درمان دندانپزشکی برای از بین بردن عفونت داخل دندان است. همچنین می‌تواند از دندان در برابر عفونت‌های بعدی محافظت کند. در پالپ دندان که کانال ریشه است انجام می‌شود.

حقایقی در مورد درمان ریشه‌ی دندان

• درمان ریشه‌ی دندان برای برداشتن اعصاب از پالپ دندان استفاده می‌شود.
• تصور می‌شود که بسیار دردناک است اما درمانی برای تسکین درد است.
• روشی که اغلب به عنوان درمان کانال ریشه نامیده می‌شود، درمان ریشه‌ی دندان نامیده می‌شود.
• هزینه‌های درمان ریشه متفاوت است، اما نسبت به برداشتن دندان و جایگزینی با روکش یا بریج، گزینه‌ای کم‌هزینه است.

تعریف درمان ریشه دندان

«کانال ریشه» یک درمان نیست، بلکه بخشی از دندان است. بخش توخالی دندان است که شامل بافت عصبی، رگ‌های خونی و سلول‌های دیگری است که به آن پالپ نیز می‌گویند.

یک دندان از یک تاج و ریشه تشکیل شده است. تاج عمدتاً بالای لثه است، در حالی که ریشه‌ها در زیر آن قرار دارند. ریشه‌ها دندان را به استخوان فک متصل می‌کنند.

داخل تاج و ریشه یا کانال ریشه، پالپ است. پالپ دندان را از نظر تغذیه تامین می‌کند و رطوبت مواد اطراف را تامین می‌کند. اعصاب موجود در پالپ دمای گرم و سرد را به عنوان درد احساس می‌کنند.

نام روش دندانپزشکی که معمولاً به عنوان «کانال ریشه» شناخته می‌شود، در واقع درمان ریشه است که به معنای «داخل دندان» است.

با این حال، اصطلاح «کانال ریشه» معمولاً برای صحبت در مورد این روش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مراحل درمان ریشه‌ی دندان

درمان ریشه در سه مرحله انجام می‌شود و تکمیل آن بین یک تا سه جلسه طول می‌کشد.

•  تمیز کردن کانال ریشه

ابتدا دندانپزشک هر چیزی را که در داخل کانال ریشه وجود دارد خارج می‌کند.

با بی حسی موضعی بیمار، دندانپزشک یک سوراخ دسترسی کوچک روی سطح دندان ایجاد می‌کند و بافت پالپ عفونی و مرده را با سوهان‌های بسیار کوچک خارج می‌کند.

•  پر کردن کانال ریشه

در مرحله‌ی بعد، دندانپزشک با استفاده از سوهان‌های کوچک و محلول‌های آبکشی، ناحیه توخالی را تمیز کرده، شکل داده و ضد عفونی می‌کند. سپس دندان را با مواد پلاستیک مانند پر می‌کنند و با استفاده از مواد چسبنده کانال‌ها را به طور کامل درزگیری می‌کنند.

پس از درمان ریشه، دندان مرده است. بیمار دیگر هیچ دردی در آن دندان احساس نخواهد کرد زیرا بافت عصبی برداشته شده و عفونت از بین رفته است.

• اضافه کردن یک تاج یا پر کردن

با این حال، دندان در حال حاضر شکننده تر از قبل خواهد بود. دندانی بدون پالپ باید از رباطی که دندان را به استخوان متصل می‌کند، تغذیه کند. این منبع کافی است، اما با گذشت زمان، دندان شکننده‌تر می‌شود، بنابراین روکش یا پر کردن دندان از آن محافظت می‌کند.

تا زمانی که روکش یا پر کردن کامل نشده است، بیمار نباید دندان را بجود یا گاز بگیرد. هنگامی که روکش یا پر کردن دندان انجام شد، فرد می تواند مانند قبل از دندان استفاده کند.

درمان ریشه‌ی دندان اغلب فقط یک جلسه طول می‌کشد، اما اگر کانال‌های خمیده، چند کانال یا عفونت‌های بزرگ وجود داشته باشند، ممکن است یک یا دو جلسه‌ی دیگر نیز لازم باشد.

درمان ریشه‌ی دندان چقدر دردناک است؟

یکی از ترس‌های بزرگ در مورد این نوع درمان دردناک بودن آن است، اما درمانی که توسط جراح دندانپزشک آموزش دیده انجام می‌شود باید نسبتاً بدون درد باشد.

دردی که احساس می شود ناشی از عفونت است نه از پروسه‌ی درمان. درمان موجب درد نمی‌شود بلکه به تسکین آن کمک می‌کند.

جراحی دندان با بی‌حس کردن دندان و ناحیه اطراف آن با بی‌حسی موضعی، درد این عمل را تسکین می‌دهد.

پس از درمان، حساسیت به لمس طبیعی است. این موقتی است و داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) می‌تواند برای تسکین آن کافی باشد. در صورت نیاز، داروهای تجویزی، مانند کدئین، در دسترس هستند.

دندانپزشک می‌‌تواند برای درمان یا پیشگیری از عفونت آنتی بیوتیک تجویز کند.

چه افرادی به این درمان نیاز دارند؟

درمان ریشه‌ی دندان پالپ عفونی یا آسیب دیده را درمان می‌کند. این کار به ترمیم دندان قبل از نیاز به کشیدن آن کمک می‌کند.

اگر پالپ آسیب ببیند یا عفونی شود، نمی تواند خود را ترمیم کند و بافت می‌میرد.

اگر یک حفره عمیق، یک دندان ترک خورده وجود داشته یا یک پر کردن نامناسب انجام شود، باکتری‌ها می‌توانند وارد پالپ شوند.

باکتری در نهایت پالپ را از بین می‌برد. اگر باکتری از طریق دهانه‌ی ریشه نفوذ کند، می‌تواند باعث عفونت در استخوان شود.

عفونت باعث ضعیف شدن استخوان و شکستن آن می‌شود. رباط‌های اطراف دندان متورم می‌شوند و دندان لق می‌شود.

آسیب به پالپ، دندان را به دماهای بالا و پایین حساس می‌کند. ممکن است هنگام جویدن احساس درد وجود داشته باشد و برخی از افراد درد مداوم و ضربان دار را تجربه کنند.

بدون درمان، عفونت گسترش می‌یابد. در نهایت دندان لق می‌شود و نیاز به کشیدن خواهد داشت.

برخی از بیماران دندان کشیدن را انتخاب می‌کنند، به خصوص اگر درد زیادی داشته باشد یا دندان قابل ترمیم نباشد، به عنوان مثال، اگر پوسیدگی بزرگ، تروما یا از دست دادن استخوان به دلیل بیماری پریودنتال یا لثه وجود داشته باشد.

با این حال، کشیدن دندان ممکن است به این معنی باشد که دندان های اطراف شروع به حرکت کرده و کج شوند. این مسئله می‌تواند ناخوشایند به نظر برسد و می‌تواند گاز گرفتن را سخت کند.

درمان ریشه معمولا باعث نجات دندان و از بین بردن درد می شود.

اگر نمی‌توان دندان را نجات داد، بهترین گزینه‌ی بعدی ایمپلنت است.

با این حال، در صورت امکان، حفظ دندان طبیعی بهترین راه است، زیرا هیچ چیز به خوبی یک دندان طبیعی عمل نمی‌کند.

هزینه‌ی درمان ریشه‌ی دندان چقدر است؟

هزینه‌ی درمان دندان بسیار متفاوت است، اما حفظ دندان با کانال ریشه نسبتاً مقرون به صرفه است.

گزینه دیگر کشیدن است و هزینه ایمپلنت یا بریج برای جایگزینی دندان پس از آن معمولاً گرانتر است. کشیدن همچنین می تواند منجر به مال اکلوژن یا نامرتبی دندان‌ها و ایجاد مشکل در جویدن شود.

عوارض درمان ریشه‌ی دندان

مانند هر روش درمانی دیگری، ممکن است عوارضی بروز کند.

گاهی اوقات دندانپزشک فقط سه کانال ریشه را در دندانی که چهار کانال دارد پیدا می‌کند. اگر یک کانال درمان نشده باقی بماند، عفونت ممکن است ادامه یابد و به استخوان گسترش یابد.
دندانپزشک همچنین باید مطمئن شود که مواد پرکننده به اندازه کافی به داخل کانال رفته تا آن را پر کند. اگر کانال ریشه به درستی درزگیری نشده باشد، احتمال دارد عفونت عود کند.
در طی این روش درمانی، ریشه‌ی دندان ممکن است ترک بخورد، یا ابزار ممکن است در کانال بشکنند یا کانال را سوراخ کنند. این کار پر کردن موثر دندان را سخت می‌کند.
در صورت بروز عوارض، یک متخصص می‌تواند برای رفع مشکل و تکمیل کانال ریشه تلاش کند.

برای جلوگیری از عوارض، بیماران باید همیشه از دستورالعمل‌های دندانپزشک پیروی کنند. در صورت نیاز به آنتی بیوتیک، تکمیل کامل نسخه مهم است.

پس از اتمام درمان ریشه، قرار دادن یک ترمیم دائمی مانند تاج ضروری است.

پیشگیری

برای جلوگیری از عفونت، پوسیدگی دندان و بیماری لثه، دندانپزشکان توصیه می کنند:

• مسواک زدن آخرین کار قبل از خواب و حداقل یک بار دیگر در طول روز باید انجام شود.
• استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید
• استفاده از مسواک مناسب و تعویض مرتب آن
• شرکت در جلسات چکاپ دندان و تمیز کردن منظم دندان‌ها
• نخ دندان برای تمیز کردن بین دندان‌ها و جلوگیری از تجمع پلاک
• اجتناب از نوشیدنی‌ها و غذاهای شیرین و پیروی از یک رژیم غذایی سالم.