تصور شما از آی کیو (IQ) چیست؟ چه تعریفی از این واژه دارید؟ چه باورهایی در مورد این مفهوم دارید؟ آیا شما هم مانند بقیه افراد فکر می‌کنید که آی کیو یک توانایی ذهنیِ ژنتیکی است و از بدو تولد به یک میزان ثابت است؟
در این مقاله ابتدا به تعریف مفهوم IQ و باورهای صحیح و غلط در مورد آن می‌پردازیم. سپس بهترین روش‌های علمی که باعث بالا بردن آی کیو می‌شود را بررسی می‌کنیم.
آی کیو یا همان IQ مخفف عبارت Intelligence Quotient است که برای اولین بار توسط آقای آلفرد بینه پدید آمد. آی کیو به معنای بهره هوشی، معیار سنجش هوش و پتانسیل فکری یک فرد را توسط آزمونی استاندارد بررسی می‌کند که حاصل سن ذهنی فرد تقسیم بر سن زمانی او ضرب در عدد ۱۰۰ است. پس بنابراین نمی‌توان گفت IQ بالا یا پایین داریم و این نسبت به سن افراد متغیر است.
آیا اصلا بالا بردن آی کیو حقیقت دارد؟
اگر نظر دانشمندان علوم شناختی را جویا شویم، به این پاسخ می‌رسیم که امکان بالا بردن آی‌کیو وجود دارد. امروزه در دنیا تخصصی به نام انعطاف‌پذیری عصبی این مسئله را تایید می‌کند.
در واقع این علم می‌گوید که هرچه در انجام کاری مصمم‌تر باشیم و بیشتر آن را انجام دهیم، نورون‌ها یا همان عصب‌ها راه‌های بیشتری برای برقراری ارتباط با یکدیگر پیدا می کنند. با تقویت مسیر عصبی، توانایی فرد در انجام آن کار هم بیشتر می‌شود.
در مورد آی‌کیو هم این مسئله صدق می‌کند و با انجام تمرینات ذهنی، IQ افزایش پیدا می‌کند.
نکته جالب‌تر اینکه، خود آلفرد بینه مخترع تست IQ در این باره می‌گوید: برخی از فیلسوف‌ها ادعا می کنند هوش هر فرد ثابت است. باید به این بدبینی وحشیانه اعتراض کنیم.
راهکارهای افزایش IQ
IQ تحت تاثیر عواملی مانند بهره‌هوشی والدین، تحصیلات و سبک‌زندگی است. امّا در اینجا راهکارهای سریع بالا بردن آی‌کیو را معرفی می‌کنیم.
انجام تمرینات ذهنی
انجام بازی‌های ذهنی مانند پازل و سودوکو علاوه بر افزایش بهره‌هوشی، به افزایش دیگر توانایی‌های شناختی مانند استدلال، برنامه ریزی و تصمیم‌گیری می‌شود.
انجام تمرینات بصری-فضایی
انجام تمرینات ذهنی که در آنها از شکل‌های فضایی استفاده می شود، به تقویت سمت چپ مغز منجر می‌شود.
انجام تمرینات شناختی-زبانی
تمریناتی مانند یادگیری زبان جدید، خواندن کتاب‌های جدید، خلاصه نویسی و کلاً هرچیزی که مرتبط با کلمات باشد و ذهن فرد را به چالش بکشد.
نواختن موسیقی
نواختن ساز به افزایش هوش فرد کمک می‌کند. امّا نکته جالب این است که الزاماً نباید به کلاس موسیقی بروید. شنیدن سازهای موسیقی هم تاثیر مثبتی در افزایش IQ دارد.
توسعه مهارت‌های ارتباطی
روابط اجتماعی و برقراری ارتباط با دیگران تاثیر مستقیمی در بالا بردن توانایی‌های ذهنی فرد دارد.
بهبود سبک تغذیه
کنترل و کاهش مصرف شکر علاوه بر جلوگیری از کاهش بهره‌هوشی، تاثیر به‌سزایی در کاهش بیش‌فعالی در کودکان و نوجوانان دارد. از طرفی خوردن ماهی و مکمل روغن ماهی باعث افزایش بهره‌هوشی افراد می‌شود.
توصیه می‌شود قبل از مصرف ویتامین‌ها و مکمل‌ها با پزشک خودتان مشورت کنید.
انجام تمرینات مدیتیشن
تحقیقات علمی معتبر ثابت کرده‌اند که مدیتیشن باعث افزایش ماده خاکستری مغز می شود. مدیتیشن علاوه‌بر بهبود حافظه به افزایش تمرکز حواس هم کمک می‌کند.
بدن سالم
حفظ سلامت بدن و شاخص توده بدنی متناسب در حفظ سلامتی مغز هم موثر است. تحقیقات نشان می‌دهد که چاق بودن می‌تواند به ژن‌های مرتبط با حافظه آسیب بزند.
خواب کافی
تحقیقات نشان می‌دهد پرستارانی که شب‌کار هستند، خطای ریاضی بیشتری نسبت به سایر پرستاران دارند. همچنین خواب کافی روی حافظه کوتاه مدت و بلند مدت تاثیر مثبتی دارد.
تمرینات ذهن آگاهی
تمرینات ذهن آگاهی با مدیتیشن یکسان نیستند. این تمرینات تاثیر مستقیمی روی عملکرد مغز انسان دارد. این تاثیرات مانند افزایش تمرکز و کاهش استرس است.
بیشتر ورزش کنید
انجام ورزش علاوه‌بر سلامتی بدن‌تان، مغز شما را نیز بهبود داده و باعث تقویت آن می‌شود. نکته مهم این است که باید به طور منظم ورزش کنید تا تاثیر فوق‌العاده آن را در عملکرد ذهنی خود ببینید. نکته جالب‌تر این که نیازی به انجام ورزش‌های شدید نیست و بهترین ورزش‌ها برای افزایش بهره‌هوشی، ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی هستند.
بیشتر بخندید
در واقع مغز نا آرام و پر از استرس، عملکرد بسیار پایینی هم دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که افراد شادتر بهره‌هوشی بالاتری هم دارند.
نتیجه نهایی
در این مقاله سعی کردیم بهترین، آسان‌ترین و در دسترس‌ترین روش‌های افزایش بهره‌هوشی را بیان کنیم. به طور کلی برای بالابردن آی‌کیو باید متفاوت‌تر از قبل عمل کنیم. به زبان ساده تغییر سبک زندگی و ایجاد تازگی، چالش و خلاقیت در کارهای روزمره، توانایی‌های شناختی و ذهنی افراد را تقویت می بخشند. علاوه‌بر انجام تمرینات ذهنی، تغییر سبک تغذیه و رژیم غذایی هم در افزایش بهره‌هوشی بسیار موثر است.
