قرص سیتالوپرام یا سیتالوتد ۲۰ و ۴۰ برای چیست ؟ عوارض و نحوه مصرف

کی از مهم ترین انتقال دهنده های عصبی که در بروز احساسات مختلف و جلوگیری از بیماری هایی نظیر افسردگی و اضطراب و… نقش مهمی را ایفا می کند، سروتونین است. یکی از موثرترین داروهای درمان افسردگی نیز قرص سیتالوپرام است این دارو مهار کننده‌ی انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) بوده و می تواند سبب بازگرداندن احساسات خوشایند در بیماران مبتلا به افسردگی و اضطراب شود.

قرص سیتالوپرام دارای دوز های مختلفی بوده و بنا به مطالعات موسسه ملی بهداشت انگلستان در رده ی پنجم داروهای ضد افسردگی می باشد. در این مطلب قصد داریم به جزییات بیشتری از قرص سیتالوپرام و همچنین مزایا و عوارض مصرف این دارو بپردازیم.

اگر پزشک شما به تازگی این دارو را برایتان تجویز کرده و سوالات زیادی از آن را در ذهن دارید با ما همراه باشید: َ

قرص سیتالوپرام چیست؟

Citalopram از دسته داروهای ضد افسردگی است که دارای مکانیسمی SSRIs یا مهارکننده بازجذب سروتونین است. این دارو به نام های تجاری دیگری از جمله سیتالوتد، تیدی‌پرام سیتالکس، سیتاکسا و… نیز شناخته می شود.

سیتالوپرام علاوه بر افسردگی بر سایر اختلالات روانی و اضطرابی نظیر ترس و اجتماع هراسی(مانند انواع فوبیا و هراس از حضور در مکانهای شلوغ) و استرس نیز موثر است.

مکانیسم تاثیر قرص سیتالوپرام به این شکل است که سطح هورمون سروتونین را متعادل نگه می دارد و از کاهش آن که توام با آغاز علایم افسردگی است ممانعت می نماید و احساس سرزندگی و شادابی را به فرد باز می گرداند . نیمه عمر این دارو ۳۵ ساعت بوده و بعد از مصرف به روش گوارشی سریعا جذب شده و در طی دو الی چهار ساعت به بیشترین غلظت خون در مایع پلاسمایی می رسد و در نهایت توسط کبد و کلیه دفع می گردد.

سیتالوپرام علاوه بر شکل دارویی قرص، به صورت قطره و شربت نیز تولید می شود که این اشکال دارویی بیشتر برای مصرف اطفال و نوجوانان کاربرد دارد. این دارو حتما نیاز به تجویز توسط پزشک معالج دارد و به هیچ عنوان نباید بدون هماهنگی با پزشک مصرف شود نکته ی قابل توجه اینکه قرص سیتالوپرام خارجی یا ایرانی تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند و مصرف منظم این دارو بسیار مهم است.

قرص اس سیتالوپرام برای چیست؟

دارویی به نام Lexapro که تحت عنوان اس سیتالوپرام نیز نامیده می شود برای درمان اختلال وسواس و اضطراب بیش از حد و همچنین افسردگی حاد استفاده می شود. تفاوت سیتالوپرام با اس سیتالوپرام این است که سیتالوپرام در دوز های کمتر برای مواد افسردگی خفیف نیز تجویز می شود در حالی که تجویز اس سیتالوپرام برای موارد حادتر می باشد. همچنین عموما دوز تجویز شده برای سیتالوپرام دو برابر اس سیتالوپرام است. موارد مصرف اس سیتالوپرام بیشتر است و همچنین عوارض جانبی این دو دارو نیز با هم متفاوت است.

اس سیتالوپرام سبب افزایش و تعادل میزان هورمون سروتونین می شود که نقش موثری در بهبود خلق و خو، خواب و اشتهای بیمار خواهد داشت. از طرفی التیام حافظه فرد و کاهش فشارهای درونی و افکار منفی و خودکشی از مهم ترین مزایای استفاده از اس سیتالوپرام می باشد.

توجه داشته باشید که مصرف خودسرانه اس سیتالوپرام بسیار خطرناک است و حتما با مشورت پزشک معالج خود اقدام به مصرف این دارو نمایید.

تاثیر سیتالوپرام بر مغز چیست ؟

هورمون سروتونین به طور طبیعی در بدن ما وجود دارد و نقش بسیار مهمی در تعادل خلق و خوی ما و استحکام رای و نظر و همچنین آرامش و شادی ما دارد. کاهش جذب سروتونین که ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق افتد سبب ابتلای به بیماری افسردگی و اضطراب شدید خواهد شد.

مطالعات مختلف تاثیر سیتالوپرام بر مغز و همچنین ارتباط سیتالوپرام و وسواس فری را به به خوبی توجیه می کنند نتایج این مطالعات نشان داده است که سیتالوپرام جزو داروهای مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین است و با افزایش سطح این هورمون و رساندن میزان ان به حد متعادل سبب افزایش حس آرامش و کاهش وسواس فکری و اضطراب و افسردگی خواهد شد.

قرص سیتالوپرام و تپش قلب

مشاهدات مختلف نشان داده است که مصرف داروهای ضد افسردگی نظیر آمیتریپتیلین و سیتالوپرام و همچنین قرص اس سیتالوپرام می تواند سبب تغییر نظم ضربان قلبی و یا آریتم قلبی شود.

خوشبختانه این عوارض داروهای افسردگی نادر هستند ولی اگر به اختلالات قلبی و عروقی مبتلا هستید، حتما پزشک خود را از این مسئله مطلع سازید.

قرص سیتالوپرام و کلردیازپوکساید

 

قرص کلردیازپوکساید از دسته داروهای بنزودیازپین است. این دارو با تاثیر بر ناقلین عصبی منجر به کاهش استرس و افزایش آرامش سلول های مغزی خواهد شد. این دارو دارای کاربردهای وسیعی می باشد. کاهش اضطراب کوتاه مدت و یا برطرف کردن علایم ترک الکل و همچنین شل کنندگی عضلات از مزایا و کاربردهای استفاده از قرص کلردیازپوکساید می باشد.

عموما با شروع داروهای ضد افسردگی و استرس میزان اضطراب بیمار افزایش می یابد؛ به همین دلیل پزشک جهت تخفیف این علایم در هنگام شروع داروهای ضد افسردگی اصلی از کلردیازپوکساید استفاده می کند و در ادامه و مرور زمان بعد از اینکه بدن بیمار به دوز داروی اصلی ضد افسردگی عادت کرد مصرف کلردیازپوکساید را قطع می کند تا بیمار دچار عوارض وابستگی به هر دو دارو نشود.

تاثیر قرص سیتالوپرام بر قاعدگی

بانوان در دوران قاعدگی و همچنین در دوران قبل از شروع خونریزی دچار علایم و تغییرات خلقی بسیار زیادی می شوند که می تواند سبب اختلال در روابط فردی و اجتماعی آنها شود. مطالعات مختلف نشان داده است که سیتالوپرام می تواند با افزایش سروتونین در بهبود خلق و خوی خانم ها در دوران قاعدگی موثر باشد و مشکلات روحی این دوران را تا حد زیادی کاهش دهد.

ارتباط سیتالوپرام و لاغری

افراد افسرده میل به اجتماع گریزی و گوشه نشینی و همچنین کم تحرکی دارند همین عامل سبب چاقی افراد مبتلا به افسردگی می شود از طرفی برخی دیگر از افراد در مواجهه با شرایط تنش زا به خوردن خوراکی ها روی می آورند و اشتهای کاذب آنها به شدت افزایش می یابد قرص سیتالوپرام با افزایش سروتونین بدن فرد بیمار سبب بازگشت احساس شادی و رضایت خواهد شد به همین دلیل فرد دوباره برای تحرک بیشتر و فعالیت کردن ترغیب می شود و همین عامل سبب لاغری انها خواهد شد.

بنابراین قرص سیتالوپرام با رفع عوارض افسردگی در فرد بیمار به طور غیر مستقیم در لاغری و کاهش وزن فرد نقش دارد.

عوارض طولانی مدت سیتالوپرام چیست ؟

بر همگان مبرهن است که مصرف هر دارو به موزارات مزایایی که برای درمان و سلامتی ما خواهد داشت می تواند عوارضی را نیز به همراه داشته باشد مصرف قرص سیتالوپرام نیز در ابتدا دارای عوارض خفیفی است که عموما بعد از مدتی دچار تخفیف خواهد شد چرا که اصطلاحا بدن به این دارو عادت خواهد کرد.

عوارض شایع مصرف داروی ضد افسردگی و هراس سیتالوپرام شامل موارد ذیل می باشد:

۱٫ احساس ضعف و خستگی

توصیه می شود در این شرایط بعد از مصرف دارو به استراحت بیشتری بپردازید و از انجام کارهایی که نیاز به تمرکز بسیار زیادی دارد خودداری کنید.

۲٫ تعریق بیش از حد

برخی از افراد بعد از مصرف قرص سیتالوپرام دچار تعریق زیادی می شوند لذا توصیه می شود برای بهبود این شرایط از لباس های روشن و گشاد استفاده نمایید تا میزان تعریق بدن را به حداقل برسانید.

۳٫ بی خوابی و خواب آلودگی زیاد

برای جلوگیری از این عوارض توصیه می شود در صورتی که مصرف قرص سیتالوپرام شما را بی خواب میکند آن را در ابتدای روز مصرف کنید و در صورتی که موجب خواب آلودگی شما می شود مصرف سیتالوپرام را به هنگام عصر یا شب موکول نمایید.

۴٫ خشکی دهان

خشکی دهان نیز از دیگر عوارض خفیف مصرف قرص سیتالوپرام است که مصرف آب بیشتر و جویدن آدامس های بدون قند برای تعدیل این مورد پیشنهاد می شود.

مصرف داروی سیتالوپرام می تواند دارای عوارض جدی نیز باشد ولی این عوارض بسیار کمیاب و نادر بوده و در کمتر از یک مورد از هر ۱۰۰۰ نفر رخ می دهد: تنگی نفس شدید، غش یا سرگیجه شدید که منجر به بیهوشی بیمار می شود، احساس فشار بر روی سینه، خونریزی شدید،نعوظ همراه با درد، استفراغ شدید تیره رنگ همراه با خون که نشان دهنده خونریزی روده فرد میباشد و کاهش میل جنسی، تغییر در چرخه پریود فرد افزایش یا کاهش وزن شدید، تاول و بثورات پوستی و…. تورم صورت و دهان و خونریزی از لثه ها نیز از عوارض جدی سیتالوپرام است.

• تشنج و انقباض بیش از حد عضلات بدن بیمار
• افزایش ادرار
• سینوزیت و تاری دید
• درد شکم و معده و مشکلات بلع و…

یکی از عوارض بسیار مهم و نادر داروهایی که بر سطح سروتونین بدن دخالت دارند سندرم سروتونین است احتمال وقوع این عارضه بسیار نادر است اما در صورت بروز، تهدیدی جدی بر حیات بیمار خواهد بود. سندرم سروتونین بر اثر فعالیت بیش از حد سروتونین در بدن ایجاد می شود که باید در اسرع وقت به تعدیل آن بپردازیم پریشانی و تغییرات شدید خلق و خو و برافروختگی و گز گز دست و پا از شایع ترین علایم این سندرم می باشد.

عوارض قطع یکباره قرص سیتالوپرام چیست؟

توصیه می شود بعد از بهبود شرایط خلقی بیمار نیز مصرف ان را قطع نکنید. قطع مصرف قرص یا شربت سیتالوپرام فقط با مشورت پزشک صورت می گیرد قطع ناگهانی سیتالوپرام می تواند سبب بروز عوارض ذیل گردد:

۱٫خستگی و سرگیجه شدید

۲٫ عصبانیت و تغییرات خلقی بسیار زیاد

۳٫مشکلات گوارشی

۴٫ عوارض شبیه آنفولانزا و تب و لرز شدید

۵٫از دست دادن تعادل و اختلال در حرکت

۶٫بثورات جلدی و خارش و تورم

۷٫افکار خودکشی

۸٫ مشکل حفظ تمرکز

روش قطع قرص سیتالوپرام چگونه است؟

پاسخ به این سوال به مولفه های مختلفی وابسته است؛

1. اینکه چه دوزی از دارو تجویز شده است؟
2. سن بیمار چقدر است؟
3. تعداد داروهای مصرفی بیمار چقدر است ؟
4. بیمار دارای چه بیماری های زمینه ای است؟
   و…

توصیه می شود از قطع بدون هماهنگی و ناگهانی دارو اجتناب کنید. این عمل ممکن است عوارض جبران ناپذیر بسیار زیادی داشته باشد.

آیا قرص سیتالوپرام چاق کننده است؟

سیتالوپرام سبب چاقی یا لاغری نمی شود.

سیتالوپرام با از بین بردن عوارض افسردگی سبب افزایش تحرک فرد و همچنین کاهش اشتهای کاذب فرد خواهد شد و در طولانی مدت با ادامه مصرف دارو اشتهای فرد مشابه شرایط قبل از مصرف دارو خواهد شد .

ایا قرص سیتالوپرام فشار خون را بالا میبرد؟

اگر دارای فشار خون بالا و بیماری های قلبی و عروقی هستید حتما پزشک خون را مطلع سازید چرا که مصرف سیتالوپرام برای افراد دارای فشار خون بالا بسیار خطرناک است و می تواند خطر مرگ را تا حد زیادی افزایش دهد.

قرص اس سیتالوپرام اعتیاد آور است؟

خیر؛ به طور معمول در صورتی که قرص اس سیتالوپرام و یا سیتالوپرام تحت نظر پزشک معالج مصرف شود اعتیاد آور نیست.

فلوکستین بهتر است یا سیتالوپرام؟

پاسخ این سوال به عوامل زیادی وابسته است. یکی از مهمترین مولفه های انتخاب فلوکستین یا سیتالوپرام این است که بدن بیمار به کدام یک از این دو واکنش مناسب تری را ارائه می دهد؟

ولی عموما تجویز قرص سیتالوپرام برای بیماران بیشتر است چرا که عوارض کمتری دارد اما همان طور که اطلاع داده شد این مورد در تمام بیماران صدق نمی کند.

سیتالوپرام با چه داروهایی تداخل دارد؟

• سیتالوپرام با داروهای رقیق کننده خون نظیر وارفارین و هپارین و …. تداخل دارد.
• مخمر سنت جان (داروی گیاهی ضد افسردگی)
• مصرف داروهای بازدارنده‌ی مونوآمین اکسیداز (MAOI) مثل متیلین بلو، ایزوکربوکسازید، فنلزین، لینزولید با سیتلوپرام مجاز نیست
• داروهای آمفتامین مثل دکستروآمفتامین و لیز دگزامفتامین با سیتالوپرام تداخل دارد و منجر به افزایش شدید سروتونین و عوارض حاصل از عدم تعادل سروتونین می شود.

تداخل دارویی فلوکستین با سیتالوپرام

مصرف همزمان فلوکستین و سیتالوپرام مجاز نیست و فرد را با عوارض جانبی و تداخلات دارویی مواجه خواهد نمود و عموما به صورت همزمان تجویز نمی شوند

نحوه مصرف سیتالوپرام چگونه است ؟

این دارو در انواع دوز های ۲۰میلی گرم و ۴۰ میلی گرم و ۱۰ میلی گرم در بازار وجود دارد.

میزان مصرف این دارو کاملا به شرایط بیمار و نتایج حاصل از آزمایشات وی و همچنین سن بیمار دارد. دوز مصرفی دارو به هیچ عنوان نباید بدون مشورت پزشک تغییر داده شود حتی توصیه می شود در مواردی که بیمار بنا به دستور پزشک از اشکال قطره ای و شربت سیتالوپرام استفاده می کنند حتما از پیمانه ی دارو استفاده شود و جهت جلوگیری از بروز اشتباه در مصرف میزان دارو از قاشق های معمولی استفاده نشود.

عموما دوز مصرفی تجویز شده برای بیماران بزرگسال سیتالوپرام ۲۰ میلی گرم در روز است.

در اکثر اوقات قرص سیتالوپرام با کمترین دوز مصرفی برای بیماران آغاز می شود و تا حصول نتایج مثبت افزایش می یابد ولی سالمندان و بیماران دارای بیماری های زمینه ای مثل بیماران کبدی از این نکته مستثنی هستند و نباید از دوز ۲۰ میلی گرم بیشتر مصرف کنند.

در مصرف قرص سیتالوپرام به نکات ذیل توجه نمایید:

۱٫ اگر با مصرف سیتالوپرام دچار بی خوابی شدید سعی کنید دارو را در هنگام صبح و با وعده صبحانه میل کنید تا کمترین تاثیر سوء را بر میزان خواب شما بگذارد .

۲٫ قرص سیتالوپرام عموما دارای عوارض جانبی بر دستگاه گوارش ندارد و می توانید آن را به همراه غذا یا بدون غذا مصرف کنید.

۳٫ در صورتی که بعد از مصرف قرص های سیتالوپرام دچار خواب آلودگی می شوید بهتر است ان را در هنگام عصر یا شب میل کنید

۴٫ اگر مبتلا به دیابت هستند باید قند خون خود را در فواصل کوتاهی رصد کنید چرا که ممکن است مصرف قرص سیتالوپرام سبب تغییر سطح قند خون شما شود.

۵٫ مصرف این داروی ضد افسردگی می تواند پوست بیمار را در نخستین دوره های مصرف حساس تر کند بنابراین توصیه می شود در روز های نخستین مصرف این دارو از نور خورشید اجتناب کنید.

۶٫ هر قرص را با یک لیوان اب کامل میل کنید و از مکیدن و جویدن قرص ها جدا بپرهیزید

۷٫ تاثیر مثبت سیتالوپرام بر واکنش های اضطرابی و افسردگی فرد کمتر از ۴ هفته نیست و عموما تاثیرات ان بعد از هفته ۴ الی ۶ نمود پیدا خواهد کرد بنابراین اگر علایمی از بهبودی در خود پیدا نکردید بدون مشورت با پزشک معالج دارو را قطع نکنید.

۸٫ در صورتی که یک نوبت از دارو را فراموش کردید به هیچ عنوان دوز مصرفی را دو برابر نکنید.

۹٫ از مصرف قرص سیتالوپرام با نوشیدنی های الکلی جدا خودداری نمایید.

۱۰٫ تعریق و خستگی و خشکی دهان خفیف از عوارض مصرف این دارو هستند بنابراین در صورتی که با این عوارض مواجه شده اید نگران نباشید و مصرف دارو را ادامه دهید.

۱۱٫ معمولا در هفته های نخستین مصرف این دارو توسط بیمارانی که دچار حملات پانیک هستند و پزشک جهت بهبود علایم هراس و وحشت ان ها سیتالوپرام را تجویز می کند علایم بیماری و افکار خودکشی و… افزایش می یابد بنابراین در صورتی که متوجه تغییرات شدید خلق و خوی بیمار شدید و رفتارهای نامناسب و خطرناکی را مشاهده کردید سریعا با پزشک معالج بیمار ارتباط بگیرید.

۱۲٫ اگر قبل از آغاز مصرف قرص سیتالوپرام تحت درمان شوک الکتریکی قرار دارید به پزشک خود اطلاع دهید

۱۳٫ هر گونه سابقه حساسیت دارویی خود را به پزشک اطلاع دهید.

در هنگام ملاقات با پزشک معالج خود فهرستی از تمام داروهای در حال مصرف را اطلاع دهید. حتی داروهایی که بدون نسخه، نیز دارای اهمیت بسیار زیادی هستند چرا که ممکن است این داروها با قرص سیتالوپرام تداخل دارویی جدی داشته باشند.

روش نگهداری از سیتالوپرام به چه صورتی است؟

نیازی نیست که قرص سیتالوپرام را در یخچال نگه دارید بهترین مکان برای نگهداری این دارو دمای اتاق و محیطی عاری از رطوبت و نور زیاد می باشد. توجه داشته باشید که مصرف این دارو توسط حیوانات خانگی و کودکان بسیار مضر است و می تواند عواقب بسیار جدی را به همراه داشته باشد.

ایا مصرف سیتالوپرام در بارداری مجاز است؟

بهتر است این دارو در دوران بارداری مصرف نشود چرا که مصرف قرص سیتالوپرام احتمال بروز مشکلات ریوی را در بیمار افزایش خواهد داد. می توان از جایگزین سیتالوپرام که عوارض کم خطر تری برای این دوران دارند استفاده شود. بنابراین اگر در دوران بارداری قرار دارید و یا قصد باردار شدن را دارید حتما این مسئله را با پزشک معالج خود به اشتراک بگذارید.

ایا کودکان نیز مجاز به استفاده از سیتالوپرام هستند؟

بهتر است مصرف سیتالوپرام برای کودکان و نوجوانان با دقت بسیار بیشتری انجام شود. عموما مصرف اشکال دارویی محلول به صورت شربت مناسب تر از قرص است .ولی با این حال کودکان در برابر قرص سیتالوپرام حساسیت و عوارض بیشتری را نسبت به بزرگسالان نشان می دهند لاغری و آریتمی قلبی و تاثیر سیتالوپرام بر معده و عوارض قلبی و عروقی از مهم ترین مولفه هایی هستند که باید قبل از تجویز سیتالوپرام مورد تامل بیشتری قرار گیرند.

اوردوز مصرف سیتالوپرام دارای چه نشانه هایی است؟

مشکلات تنفسی و از بین رفتن هوشیاری فرد از اصلی ترین علائم اوردوز سیتالوپرام است.

در این هنگام اسرع زمان با فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

در زمان و دوز مصرف دارو نیز توجه ویژه ای داشته باشید اگر دوز مصرفی را فراموش کردید به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید ولی در صورتی که تقریبا نزدیک به مصرف دوز بعدی بودید نیازی به مصرف دو برابری دارو نمی باشد و صرفا دوز مقرر را مصرف نمایید.

سوالات متداول در برای قرص سیتالوپرام

ایا مصرف سیتالوپرام عوارض جنسی خواهد داشت؟

مصرف سیتالوپرام می تواند سبب دیر انزالی فرد شود. همچنین در موارد نادر مصرف این دارو می تواند سبب اختلال ارگاسم در زنان و کاهش میل جنسی زنان و مردان شود نعوظ دردناک در مردان نیز تا حدودی بعد از مصرف سیتالوپرام شایع است.

آیا مصرف سیتالوپرام در دوران شیردهی ضرر دارد؟

بلی؛ نتایج مطالعات گسترده راجع به تاثیر سیتالوپرام در دوران شیردهی نشان داده است که مصرف این دارو می تواند برای نوزاد شما مضر باشد. بنابراین اگر در دوران شیردهی هستید حتما به پزشک خود اطلاع دهید تا از داروهای جایگزین استفاده کند و یا می توانید در حین مصرف دارو شیردهی را قطع کنید.

آیا استفاده از سیتالوپرام در هنگام رانندگی مجاز است؟

قرص سیتالوپرام داروی موثری برای درمان بیماری های روحی و روانی نظیر افسردگی و اضطراب است. این دارو خواب آور بوده و در ارتقا و بهبود کیفیت خواب بیماران مبتلا به افسردگی و استرس و اضطراب و … موثر خواهد بود. بنابراین رانندگی و سایر فعالیت هایی که نیازمند تمرکز بالایی هستند مجاز نیست.

اگر یک دوره از مصرف سیتالوپرام را فراموش کردیم چه کنیم؟

در صورتی که نوبت بعدی دارو نزدیک بود از مصرف دو برابری دارو اجتناب نمایید بنابراین اگر یک دوز را فراموش کردید نگران نباشید.

منابع :

https://www.nhs.uk/medicines/citalopram/how-and-when-to-take-citalopram

https://www.nhs.uk/medicines/citalopram/ /